Fréttir   

Fyrirlestur í HA sunnudaginn 30. mars: Landnám norrænna manna á Vínlandi
Hinn þekkti kanadíski sérfræðingur í fornleifarannsóknum Birgitta Wallace heldur erindi í Háskólanum á Akureyri, sunnudaginn 30. mars  kl. 14:00. Fyrirlesturinn er á ensku og fer fram í stofu M 102 á Sólborg. Aðgangur er ókeypis og öllum heimill.
Birgitta kemur hingað til lands á vegum Þjóðræknisfélags Íslendinga. Hún mun halda fjóra fyrirlestra um rannsóknir sínar, þ. á m. í Þjóðminjasafni Íslands, Háskólanum á Hólum og í Háskólanum á Akureyri.

Ráðstefna: IPTRN VI: Polar Tourism Gateways: Past, Present and Future (19.12..2013)
Ráðstefna á vegum International Polar Tourism Research Network (IPTRN) verður haldin í Christchurch á Nýja Sjálandi 29. ágúst til 4. septebmer 2014. Sjá nánari upplýsingar hér. Sérstök athygli er vakin á stúdentastyrkjum.

Norðurslóðadagurinn 2013 (05.11.2013)
Hvernig eflum við þátttöku íslensks vísindasamfélags í alþjóðlegri samvinnu og stefnumótun um norðurslóðir?

Fimmtudaginn 14. nóvember 2013, kl. 09:00 - 17:30, verður Norðurslóðadagurinn í húsnæði Hafrannsóknastofnunar, Sjávarútvegshúsinu, Skúlagötu 4, ráðstefnusal 1. hæð.

Á Norðurslóðadegi 2013 verður rætt um (1) hvernig íslenskt vísindasamfélag er í stakk búið til að mæta þeim áskorunum sem hraðfara breytingar á norðurslóðum hafa í för með sér og (2) hvernig vísindasamfélagið er undirbúið til að taka þátt í vaxandi alþjóðlegu samstarfi á þessu sviði. Fjallað verður á þverfaglegan hátt um framlag og verkefni íslenskra aðila sem koma að alþjóðlegri samvinnu í vöktun, rannsóknum og menntun á norðurslóðum. Kynnt verða viðfangsefni sem tengjast háskólamenntun, mannauði og stoðkerfi rannsókna, þ.m.t. umgjörð stofnana til samvinnu. Jafnframt verður fjallað um valin dæmi um samstarf fyrirtækja, háskóla og opinberra stofnana.

Samhliða fyrirlestrum og pallborðsumræðu kynna stofnanir og félög er tengjast viðfangs- og málefnum norðurslóða starfsemi sína og rannsóknir með veggspjöldum og öðru kynningarefni í anddyri Sjávarútvegshússins. Dagskráin hefst kl. 09:00 með ávarpi ráðuneytisstjóra umhverfis- og auðlindaráðuneytis og lýkur með sérstöku öndvegiserindi um norðurslóðarannsóknir.

Skipuleggjandi Norðurslóðadagsins eru Samvinnunefnd umhverfisráðuneytisins um málefni norðurslóða; framkvæmd er í höndum Stofnunar Vilhjálms Stefánssonar, Rannís, Hafrannsóknastofnunar og Norðurslóðanets Íslands. Dagskrá er að finna hér.

Minningarfyrirlestur 2013 (29.10.2013)

Árlegur fyrirlestur til minningar um Vilhjálm Stefánsson, mannfræðing og landkönnuð, verður fluttur í Dartmouth College 29. október 2013 af Thomas McGovern, mannfræðingi. Fyrirlesturinn kallar hann Sustainability and Collapse in the Norse North Atlantic: Implications for Climate Adaptation Today. Sjá nánari upplýsingar hér.

Hægt verður að fylgjast með fyrirlestrinum á vefnum.

100 ára afmæli Kanadíska heimskautaleiðangursins
Þann 5. nóvember 2013 verður dagskrá við Háskólann í Norður-Dakóta tengd lífi Vilhjálms Stefánssonar og 100 ára afmæli Kanadíska heimskautaleiðangursins 1913, með heitinu Science, People & Sustainability in the Canadian Arctic: From the 1913 Canadian Arctic Expedition to the 2013 Arctic Council Chairmanship. Þarna verður arfleifð Kanadíska heimskautaleiðangursins kynnt sem og leiðangurstjóri hans, Vilhjálmur Stefánsson, sem var á sínum tíma einn litskrúðugasti og frægasti nemandi Háskólans í Norður-Dakóta.

Upplýsingar um viðburðinn og skráning: http://goo.gl/480PQ4

Þátttaka „online": https://conted.breeze.und.nodak.edu/cae100/

Nánari upplýsingar veitir Timothy J. Pasch, aðstoðarprófessor við Háskólann í Norður-Dakóta.

Ráðstefna á Akureyri um umhverfisbreytingar á norðlægum slóðum
Dagana 22.-23. ágúst 2013 fer fram í Háskólanum á Akureyri ráðstefna undir yfirskriftinni Climate Change in Northern Territories. Sharing Experiences, Exploring New Methods and Assessing Socio-Economic Impacts eða Umhverfisbreytingar á norðlægum slóðum. Ráðstefnan er haldin í samvinnu Evrópuverkefnisins ESPON-ENECOM og Rannsóknarþings norðursins (NRF). RHA sér um skipulagningu ráðstefnunnar. Alls verða um 60 erindi flutt á ráðstefnunni í  fjölda málstofa.
Allar nánari upplýsingar og skráningareyðublað er að finna á www.rha.is/enecon og á www.nrf.is. Einnig má hafa samband við Grétar Þór Eyþórsson (gretar@unak.is, sími 8920561).

Finnsk viðurkenning til forstöðumanns SVS

Þann 16. júlí 2013 var forstöðumanni  Stofnunar Vilhjálms Stefánssonar, dr. Níelsi Einarssyni, afhentur Riddarakross finnska ljónsins við athöfn í Sendiráði Finnlands í Reykjavík. Viðurkenningarmerkið er veitt fyrir framlag til öflugs og farsæls samstarfs á sviði norðurslóðarannsókna við finnska vísindamenn, háskóla og  rannsóknastofnanir.

Myndin sýnir Níels Einarsson og sendiherra Finnlands á Íslandi, frú Irma Ertman, við afhendingu orðunnar.

Allsherjarráðstefna NABO 2013 í Borgum á Akureyri
Allsherjarráðstefna NABO (North Atlantic Biocultural Organisation) verður haldin í rannsóknahúsinu Borgum á Akureyri 12.-13. júlí 2013. Stofnun Vilhjálms Stefánssonar er gestgjafi ráðstefnunnar.  
Sjá nánari upplýsingar um skil á erindum og skráningu á fundinn hér.

Arctic Social Indicators II: kynning á skýrslu   (07.0.2013)
ASI-II skýrslan verður kynnt á ráðherrafundi Norðurskautsráðsins þann 15. maí 2013 í Kiruna í Svíþjóð. Skýrslan verður gefin út í prentaðri útgáfu og á vefnum í kringum 10. júní 2013. Skrifstofa ASI er við Stofnun Vilhjálms Stefánssonar og skýrslan er unnin undir stjórn Dr. Joan Nymand Larsen.

Fréttabréf SDWG  (07.0.2013)
Sustainable Development Working Group (SDWG) hefur gefið út fréttabréf aprílmánaðar.

2013 Arctic Energy Summit: skil á úrdráttum (18.04.2013)
Frestur til að senda úrdrátt fyrir 2013 Arctic Energy Summit hefur verið framlengdur til 30. apríl 2013, en hægt er að senda inn tillögur að fyrirlestrum, vinnustofum og pallborðsumræðum. 2013 Arctic Energy Summit er þriggja daga þverfagleg ráðstefna á sviði orkumála og rannsókna á Norðurslóðum, sem áætlað er að allt að fimmhundruð alþjóðlegir viðskiptafræðingar, vísindamenn, stjórnendur, stefnumótendur, orkusérfræðingar og stjórnmálaleiðtogar muni sækja á Akureyri dagana 8.-10. október 2013.

Nánari upplýsingar má finna hér og á vefsíðu ráðstefnunnar eða með tölvupósti aen@institutenorth.org.

Málstofa: Health and Well Being in Arctic Regions (10.04.2013)
Málstofa um heilbrigðismál á norðurslóðum verður haldin í Háskólanum á Akureyri þriðjudaginn 30. apríl 2013 í stofu M-101, kl. 13:00 – 17:45. Málstofan fer fram á ensku. Allir velkomnir!  Sjá nánari upplýsingar.

Laus staða: Postdoctoral Fellow in Arctic Governance and Indigenous Innovation (02.04.2013)
Við Háskólann í Tromsø er laus rannsóknastaða (Postdoctoral Research Fellow) til þriggja ára. Staðan tengist Centre for Sami Studies. Nánari upplýsingar má finna  hér og hjá Else Grete Broderstad, else.g.broderstad@uit.no, sími +47 7764 6908 og Hildegunn Bruland, hildegunn.bruland@uit.no, sími +47 7764 5535.

Ráðstefna: Sjávartengd ferðaþjónusta á norðurslóðum (20.03.2013)
Ráðstefna og vinnusmiðjur þar sem athyglinni er beint að sjávartengdri ferðaþjónustu, mannlífi og umhverfi á norðurslóðum verður haldin í Háskólanum á Akureyri 18.-19. júní 2013. Ráðstefnan er skipulögð af Stofnun Vilhjálms Stefánssonar í samvinnu við RHA, NORA, Rannsóknamiðstöð ferðamála, Norsk sjømatsenter og Íslenska vitafélagið.

Sjávartengd ferðaþjónusta nýtur sífellt meiri vinsælda og tekur á sig margbreytilegar myndir. Sumir ferðamenn vilja kynnast mannlífi sjávarplássa, upplifa náttúruna, þögnina, skoða fugla og sel og renna fyrir fisk á friðsælum firði. Aðrir vilja spennu hraðbátsins, fara á brimbretti, sjóskíði og kafa, eða leigja sér bát og láta reyna á eigin kunnáttu. Svo eru þeir sem ferðast í hópum frá höfn til hafnar og frá landi til lands á risavöxnum skemmtiferðaskipum.

Hvernig samrýmist þetta menningararfinum, samfélagsþróun, mannlífi, sjálfbærni, fiskveiði- og umhverfisstefnu þjóða norðursins? Hvernig geta þjóðir norðursins unnið saman á þessu sviði og eiga þessir ólíku þættir ferðaþjónustunnar einhvern samstarfsflöt? Á ráðstefnunni verður fjallað um þessar áskoranir og unnið í hópum til að velta upp enn fleiri spurningum.

 Í vinnusmiðjum verður m.a. rætt um:
•       þróun sjávartengdrar ferðaþjónustu í Noregi, Íslandi, Grænlandi og Færeyjum
•       tækifæri og ógnir, sjálfbærni og umhverfi – áhrif sjávartengdrar ferðaþjónustu og ímynd norðursins
•       á hvaða sviðum við getum unnið saman

Farið verður í vettvangskönnun þar sem ferðaþjónustufyrirtæki og söfn verða skoðuð.

Sjá dagskrá ráðstefnunnar.
Ráðstefnan er öllum opin en vegna skipulagningar er nauðsynlegt að skrá þátttöku.
Skráningarfrestur: 10. maí 2013
Ráðstefnugjald: 12.000 kr.
Ráðstefnuskráning og hótelbókanir (takmarkað hótelpláss): conference@aktravel.is, sími 4600600
Nánari upplýsingar veitir Sigurbjörg Árnadóttir: sibba@svs.is, sími 8648966.

Frásagnarlist á norðurslóðum (12.03.2013)
Á félagsvísindatorgi Háskólans á Akureyri kl. 12:00, miðvikudaginn 13. mars 2013 mun rithöfundurinn dr. Lawrence Millman flytja erindi og lesa upp úr verkum sínum undir yfirskriftinni: On Northern Storytelling. Torgið er haldið á vegum félagsvísindadeildar HA og Stofnunar Vilhjálms Stefánssonar og fer fram á ensku í stofu M102 að Sólborg við Norðurslóð. Allir velkomnir!        

Dr. Lawrence Millman mun fjalla um sérkenni og mikilvægi frásagnarhefða frumbyggja á norðurlóðum, flytja og greina sagnir úr munnlegri geymd frá Grænlandi og norðaustur Kanada og lesa upp úr verkum sínum. Á meðal 15 bóka hans eru Drekkhlaðinn kajak af draugum: sagnir Inúíta, Wolverine Creates the World, Lost in the Arctic, Parliament of Ravens og Hiking to Siberia.  

Lawrence er með doktorspróf í bókmenntafræðum frá Rudgers University og hefur kennt við Háskóla Íslands, Tufts University, University of New Hampshire, Goddard College og Harvard University. Nú í marsmánuði er hann gistifræðimaður við Stofnun Vilhjálms Stefánssonar en heimilisfesti hans er í Cambridge, Massachusetts, USA.

Lausar stöður hjá Norðurskautsráðinu  (07.03.2013)
Vakin er athygli á fjórum lausum stöðum hjá fastaskrifstofu Norðurskautsráðsins í Tromsø. Umsóknarfrestur er til 20. mars 2013. Sjá nánar hér.

China-Nordic Arctic Cooperation Symposium 2013 (18.02.2013)
Fyrsta China-Nordic Arctic Cooperation Symposium verður haldið við Heimskautastofnunina í Kína í Shanghai í samstarfi við Rannís, 4.-7. júní 2013. Ráðstefnan er undanfari að stofnun China-Nordic Arctic Research Center sem fyrirhugað er að koma á fót í Shanghai á næstunni.
 
Tillögum að erindum skal skilað fyrir 15. mars 2013.

Varðandi ferðakostnað skal tekið fram að fyrirlesurum verður séð fyrir fæði og ferðum innan Kína á meðan ráðstefnunni stendur. Annan kostnað, t.d. flugfargjöld til og frá Kína og gistingu greiða þátttakendur sjálfir, en Rannís mun leita leiða til að styrkja hluta af ferðakostnaði íslenskra fyrirlesara.
 

Norðurslóðanet Íslands stofnað  (09.02.2013)
Norðurslóðanet Íslands var stofnað formlega við athöfn í Borgum á Akureyri fimmtudaginn 8. febrúar 2013. Af því tilefni efndu utanríkisráðuneytið og Háskólinn á Akureyri til móttöku  þar sem  Össur Skarphéðinsson, utanríkisráðherra, Stefán Sigurðsson, formaður stjórnar Norðurslóðanetsins og rektor Háskólans á Akureyri, Pétur Þór Jónasson, framkvæmdastjóri Eyþings og Embla Eir Oddsdóttir, framkvæmdastjóri Norðurslóðanetsins fluttu stutt ávörp. Við sama tilefni var Dr. Natalia Loukacheva boðin velkomin til starfa við Háskólann á Akureyri sem fyrsti fræðimaðurinn sem gegnir Nansen prófessorsstöðu í norðurslóðafræðum við háskólann.

Norðurslóðanetið er hluti af sóknaráætlun landshluta sem Eyþing samtök sveitarfélaga í Eyjafirði og Þingeyjarsýslum ásamt utanríkisráðuneytinu, mennta- og menningarmálaráðuneytinu og umhverfis-og auðlindaráðuneytinu hafa undirbúið í samstarfi við fjölmarga aðila sem tengjast norðurslóðamálum á Akureyri. Megintilgangur Norðurslóðanets Íslands er að auka sýnileika og skilning á málefnum norðurslóða sem og starfsemi aðila sem vinna að málefnum norðurslóða á Íslandi. Netið er vettvangur fyrir fyrirtæki og stofnanir alls staðar að af landinu sem koma að norðurslóðamálum.

Nýráðinn framkvæmdastjóri Norðurslóðanetsins er Embla Eir Oddsdóttir (mynd) sem hefur um langt skeið unnið að verkefnum og rannsóknum er snúa að málefnum norðurslóða.

Stofnaðilar að Norðurslóðanetinu eru: Háskólinn á Akureyri, Stofnun Vilhjálms Stefánssonar, Heimskautaréttarstofnunin, Rannsókna- og þróunarmiðstöð Háskólans á Akureyri, Rannsóknaþing norðursins, Rannsóknamiðstöð Íslands, Rannsóknamiðstöð ferðamála, Arctic Portal, vinnuhópar Norðurskautsráðsins CAFF (Conservation of Arctic Flora and Fauna) og PAME (Protection of Arctic Marine Environment). Tengla á vefsíður ofangreindra stofnaðila má finna á vefsíðu Norðurslóðanets Íslands, sem er í vinnslu.

Aðlögun samfélaga að loftslagsbreytingum á norðurslóðum (01.02.2013)
Háskólinn í Umeå auglýsir doktorsnámskeið um aðlögun samfélaga að loftslagsbreytingum á norðurslóðum. Námskeiðið verður haldið nálægt Umeå í Svíþjóð, 10.-14. júní 2013. Umsóknarfrestur er til 1. mars 2013. Sjá nánari upplýsingar hér.

Samstarf á milli Íslands og Noregs á sviði norðurslóðafræða (01.02.2013)

Vakin er athygli á neðangreindum Arctic Studies ferðastyrkjum fyrir fræðimenn og stúdenta.

Samstarf stofnana

Umsóknarfrestur: 2. maí 2013

Styrkir til starfsmanna: Til einstaklinga eða hópa. Hægt að sækja um 8 ferðir í einni umsókn.

Stofnanir geta sótt um fyrir einn eða fleiri . Einstaklingar geta sótt um styrk fyrir sig.

Umsóknir frá stofnunum hafa forgang og sérstaklega ef um gagnkvæm skipti er að ræða.

NÝTT: Stuttar námsferðir stúdenta á meistara og/eða doktorsstigi.

Ferðir verða að vera gagnkvæmar á milli Íslands og Noregs og hver hópur getur verið allt að 12 manns.

Háskólar geta sótt um.

Stúdentaskipti

Umsóknarfrestur: 15. mars 2013

Námsdvöl í 1-12 mánuði sem getur falist í námi, rannsóknarvinnu og/eða starfsnámi.

Einstaklingar geta sótt um.

Sjá nánari upplýsingar hér.

Climate Change in Northern Territories: óskað eftir útdráttum (25.01.2013)
Climate Change in Northern Territories - Sharing Experiences, Exploring New Methods and Assessing Socio-Economic Impacts: ESPON verkefnið ENECON og NRF (Northern Research Forum eða Rannsóknaþing norðursins munu halda alþjóðlega ráðstefnu undir þessu heiti í Háskólanum á Akureyri 22. - 23. ágúst 2013.

Markmiðið er að beina athyglinni að breytingum sem eru að eiga sér stað, að fyrirliggjandi vitneskju og þörfinni á rannsóknum í norðurhluta Evrópu og á heimskautasvæðinu og áskorunum sem felast í því að hagnýta vitneskju sem fæst með rannsóknum.

Hugmyndin er að ráðstefnan muni leiða saman rannsakendur sem hafa svipaðan bakgrunn en sem hafa verið að beina athyglinni að mismunandi viðfangsefnum og notað mismunandi aðferðafræði. Hagsmunaaðilar, stjórnmálamenn og aðrir sem koma að stefnumótun eru einnig meðal markhópa ráðstefnunnar.

Frestur til að skila inn útdráttum er 28. febrúar 2013. Útdrætti má senda á netfangið nrf@unak.is.
Skráning á ráðstefnuna hefst 1. apríl 2013.

Nánari upplýsingar um ráðstefnuna má finna á vefsvæðum ENECON og NRF.

Styrkir til íslenskra og norskra nemenda í heimskautafræðum (23.01.2013)

Hinn 29. september 2011 var undirritað á Akureyri, af utanríkisráðherrum Íslands og Noregs, samkomulag til þriggja ára um samstarf á sviði heimskautarannsókna. Styrkir til skiptináms (nám, rannsóknir og starfsnám) handa íslenskum og norskum nemendum í heimskautafræðum eru eitt meginatriðanna í þessu samstarfi.

Styrkirnir eru fyrir kennsluárið 2012-2013 og nema 520 evrum á mánuði til uppihalds, auk ferðastyrks að hámarki 1200 evrur. Styrkur getur að lágmarki verið til eins mánaðar, en lengst til 12 mánaða.

Skilyrði til að geta hlotið styrk eru hin sömu og Nordplus-styrkjanna, sem veittir eru til náms eða vinnudvalar, að því viðbættu að doktorsnemar eiga nú möguleika á styrk. Forgangs njóta nemendur sem eru í meistara- eða doktorsnámi og nemendur sem hyggja á nám við norska eða íslenska háskóla sem eru aðilar að hinum fjölþjóðlega háskóla University of the Arctic.

Umsóknarferli

Nemendur skila inn umsóknum til alþjóðaskrifstofu síns heimaskóla. Þeim skulu fylgja eftirtalin gögn:

- Markmiðslýsing (500-1000 orð) þar sem lýst er vægi fyrirhugaðs náms eða vinnudvalar erlendis, á sviði heimskautafræða og -rannsókna.

- Skannað afrit af samþykktri námsáætlun, frá heimaskóla og helst einnig gestaskóla.

- Útskrift af einkunnum.

Umsóknarfrestur til 15. mars 2013, fyrir kennsluárið 2012-2013 (tekið er við umsóknum eftir að frestur er liðinn og fara þær á biðlista).

Frekari upplýsingar og umsóknareyðublað eru á: www.arcticstudies.is.

Rannís annast fjárhagslega umsjón ofangreindra styrkja. The Norwegian Centre for International Cooperation in Education (SIU) annast umsjón af Noregs hálfu.

Málþing: Landheilsa – Loftgæði – Lýðheilsa  (02.11.2012)
Landgræðsla ríkisins og Umhverfisstofnun í samstarfi við Embætti landlæknis halda málþing um loftmengun af völdum jarðvegsryks, föstudaginn 16. nóvember 2012. Málþingið fer fram í stofu 132 í Öskju, HÍ, kl. 13:30-16:30. 

Heilnæmt andrúmsloft  eru mikilvæg lífsgæði. Í andrúmsloftinu er ógrynni ýmis konar agna eða svifryks, sem myndast bæði af völdum náttúrunnar sjálfrar og af mannavöldum. Svifryk hefur  neikvæð áhrif á heilsu manna, einnig svifryk af jarðefnauppruna þótt þar sem um að ræða „hreint“ ryk. Rykmengun frá iðnaði og útblæstri bíla hefur gegnum árin fengið mikla athygli en minna hefur farið fyrir umræðu um ryk sem rekja má til uppblásturssvæða, landbúnaðar eða gosösku. Á málþinginu er augum beint að rykmengun með jarðefnauppruna, áhrifum hennar á heilsu og hvað hægt er að gera til að lágmarka hana. Losun agna og mengandi efna út í andrúmsloftið stjórnast því m.a. af ráðstöfun lands, skipulagi, umgengi við framkvæmdir, ástandi vistkerfa og jarðvegsrofi.

Málþingið er þverfaglegt og er ætlað sem vettvangur milli náttúruvísinda, lýðheilsuvísinda, hagfræði, stjórnsýslu, landnotenda og framkvæmdaaðila.

Lögfræðitorg um hnattrænar breytingar á norðurslóðum  (23.10.2012)
Þriðjudaginn 23. október mun dr. Anna Kerttula de Echave fjalla um hnattrænar breytingar á norðurslóðum. Erindi hennar verður flutt á ensku og ber yfirskriftina: Global Change: Perspectives from the North. Hún ræðir um félagslegar breytingar á norðurheimskautssvæðinu sem og hlýnun og breytingar á veðurfari. Anna Kerttula veltir því fyrir sér hvernig heimskautavísindi geti upplýst alþjóðasamfélagið um þær breytingar sem eiga sér stað. Torgið hefst kl. 12:00 í stofu M102. Allir velkomnir.

Anna Kerttula er mannfræðingur og yfirmaður arktíska félagsvísindasviðs Bandaríska vísindasjóðsins. Á haustmánuðum 2012 er hún gistifræðimaður við Stofnun Vilhjálms Stefánssonar sem vísindafélagi Bandaríska sendiráðsins á Íslandi.

Norðurslóðadagar á Grænlandi 20. - 22. september 2012 (17.09.2012)
Samvinnunefnd um málefni norðurslóða stendur fyrir Norðurslóðadögum á Grænlandi 20.-22. september 2012. Á undanförnum árum hefur vísindasamstarf milli íslenskra vísindamanna og vísindamanna á Grænlandi farið vaxandi  og er ástæða til að efla það enn frekar.

Á Norðurslóðadögunum verður fjallað á þverfaglegan hátt um framlag og samstarfsverkefni grænlenskra og íslenskra aðila sem koma að vöktun, rannsóknum og alþjóðlegri samvinnu á norðurslóðum. Samhliða fyrirlestrum og pallborðsumræðu kynna stofnanir og félög er tengjast viðfangs- og málefnum norðurslóða starfsemi sína og rannsóknir með veggspjöldum og öðru kynningarefni á ráðstefnustað. Skipuleggjendur Norðurslóðadaganna eru Samvinnunefnd umhverfis- og auðlindaráðuneytis um málefni norðurslóða í samvinnu við Stofnun Vilhjálms Stefánssonar og Rannís. Á Grænlandi eru Háskólinn á Grænlandi (Ilisimatusarfik) og Rannsóknarstofnunin um loftslag (Silap Pissusianik Ilisimatusarfik) samstarfsaðilar um dagskrá Norðurslóðadaganna.

Samstarf á milli Íslands og Noregs á sviði norðurslóðafræða (30.08.2012)
Utanríkisráðherrar Íslands og Noregs undirrituðu viljayfirlýsingu þann 29. september 2011 varðandi rannsóknasamstarf á sviði norðurslóðafræða. Nú hafa verið auglýstir ferðastyrkir fyrir fræðimenn og stúdenta.

Málþing á Akureyri um norðurslóðasamstarf Kína og Íslands (17.08.2012)
Mánudaginn 20. ágúst 2012 munu Akureyrarbær, Háskólinn á Akureyri, RANNÍS, Stofnun Vilhjálms Stefánssonar og Arctic Portal standa fyrir málþingi um málefni norðurslóða og norðurslóðasamstarf Kína og Íslands. Málþingið verður haldið í Hamraborgarsal í Hofi kl. 8:30-12:30 og verður sett af forseta bæjarstjórnar á Akureyri og sendiherra Kína á Íslandi. Fyrirlesarar verða vísindamenn frá Kína og Íslandi sem munu fjalla um norðurslóðarannsóknir landanna, auk þess að taka sérstaklega fyrir þá samstarfsmöguleika sem felast í norðurljósarannsóknum á Íslandi og frekara samstarfi á sviði félagsvísinda. Lokaávarp málþingsins flytur rektor Háskólans á Akureyri.
 
Snædrekinn heimsækir Akureyri (17.08.2012)
Kínverski ísbrjóturinn Snædrekinn (Xue Long) verður opinn til sýnis fyrir almenning á Akureyri mánudaginn 20. ágúst kl.12:30-16:00 við Oddeyrarbryggju. Sama dag kl.13:00 -13:30 verður fréttamannafundur um borð í Snædrekanum, en ísbrjóturinn heldur svo af stað til Kína í gegnum Norður-Íshafið seinna um kvöldið. Frekari upplýsingar um rannsóknaleiðangur Snædrekans má finna hér. 

Staða gestaprófessors í norðurslóðafræðum við Háskólann á Akureyri (20.06.2012)
Háskólinn á Akureyri var stofnaður árið 1987. Þar er stunduð kennsla og rannsóknir á nokkrum fræðasviðum; viðskipta- og raunvísindasviði, hug- og félagsvísindasviði og heilbrigðisvísindasviði. Nemendur eru alls um 1600 og fastráðnir starfsmenn um 180. Háskólinn á Akureyri býður uppá mikinn sveigjanleika í námi, m.a. í gegnum vefstutt fjarnám og samstarf við fræðslu- og símenntunarmiðstöðvar víða um land. Háskólinn er einnig  framarlega í rannsóknum á ýmsum sviðum, svo sem líftækni, haffræði og félagsvísindum, og hefur um langt skeið tekið virkan þátt í rannsóknum og kennslu á norðursl um stofnun einnig kveðið sarf árðandi samstarf og fastróðum.

Á Akureyri má finna ýmsar stofnanir er vinna að málefnum norðurslóða. Má þar nefna Stofnun Vilhjálms Stefánssonar, Heimskautaréttarstofnunin, CAFF (Conservation of Arctic Flora and Fauna) og PAME (Protection of Arctic Marine Environment), hvorutveggja vinnuhópar norðurskautsráðsins, Rannsóknaþing norðursins, Rannsókna- og þróunarmiðstöð Háskólans á Akureyri og Arctic Portal norðurslóðavefgátt.

Utanríkisráðherrar Íslands og Noregs undirrituðu viljayfirlýsingu þann 29. september 2011 varðandi rannsóknasamstarf á sviði norðurslóðafræða. Í yfirlýsingunni er einnig kveðið á um stofnun prófessorsstöðu í norðurslóðafræðum við Háskólann á Akureyri og er staðan kennd við Fridtjof Nansen, hinn kunna norska heimskautafræðing og húmanista. Hún er veitt til eins árs í senn framúrskarandi vísindamanni sem starfar að málefnum er tengjast lagalegum, hagrænum, félagslegum og náttúrufarslegum aðstæðum á norðursl g/mbærilegu)  stöðuna skulu hafa lokið doktorsgrg fastróðum. 

Umsækjendur um stöðuna skulu hafa lokið doktorsgráðu (eða hafa sambærilega reynslu) og hafa traustan fræðilegan bakgrunn á sviði lagalegra málefna og sjálfbærrar þróunar á norðursl og k﷽﷽﷽﷽﷽er að umsækjendur bi er lóðum. Einnig er krafist reynslu af þverfaglegu starfi er lýtur að hinu flókna samspili mannlegs samfélags og umhverfisins og brýnt er að umsækjendur búi yfir góðri samskiptahæfni og félagslegri færni. Þá er reynsla af rannsóknastarfi varðandi málefni norðurslóða og af þátttöku í alþjóðlegum rannsóknarteymum nauðsynleg, sem og skjalfest færni til að afla rannsóknarstyrkja.

Í starfi prófessorsins felst einkum: (I) að taka þátt í rannsóknum og kennslu og frekari þróun viðeigandi námsleiða við Háskólann á Akureyri, (II) að eiga náið samstarf við aðra fræðimenn um eflingu kennslu og rannsókna á sviði norðurslóðafræða við Háskólann á Akureyri og stuðla að þróun náms í norðurslóðafræðum í tengslum við Háskóla Norðurslóðanna (University of the Arctic), (III) að halda opna fyrirlestra um málefni norðurslóða, jafnt í nærsamfélaginu, víðar á Íslandi og erlendis, og taka virkan þátt í almennri umræðu um breytingar á norðurslóðum. og k﷽﷽﷽﷽﷽er að umsækjendur bi er l og k﷽﷽﷽﷽﷽er að umsækjendur bi er l

Launakjör verða í samræmi við núgildandi kjör prófessora við íslenska ríkisháskóla. Prófessorinn hefur aðgang að sérstökum sjóði sem ætlað er að gera honum kleift að mynda og efla tengsl við innlend og erlend rannsóknateymi og sækja ráðstefnur. Húsnðuæðis- og flutningsstyrkur stendur einnig til boða þeim sem búa utan Akureyrar.

Umsóknarfrestur er til 15. ágúst 2012. Formlegt ráðningartímabil hefst 1. október 2012; nánari tímasetning er samkomulagsatriði.

Umsóknir skulu berast á rafrænu formi á netfangið nansen@unak.is. Ekki er notað staðlað umsóknarform. Umsókn skal fylgja greinargóð skýrsla um náms- og starfsferil, fræðistörf og kennslureynslu. Umsækjendur skulu senda með umsókn þær fræðilegu ritsmíðar sem þeir telja sín bestu verk (allt að tíu ritum). Umsækjandi sendir eingöngu þessi ritverk sín með umsókn, eða vísar til þess hvar þau eru aðgengileg á rafrænu formi. Umsókn og umsóknargögn sem ekki er skilað rafrænt skal skila til skrifstofu rektors, Háskólanum á Akureyri, Sólborg v/Norðurslóð, 600 Akureyri. Öllum umsóknum verður svarað þegar ákvörðun um ráðningu í starfið hefur verið tekin. Ófullnægjandi umsóknir eru ekki teknar til greina.

Frekari upplýsingar um stöðuna og umsóknarferlið má finna á vef Háskólans á Akureyri og fyrirspurnir um starfið má senda á nansen@unak.is.

Skiptinám á sviði norðurslóðafræða (16.02.2012)
Fyrir hönd utanríkisráðuneytis Íslands og Noregs auglýsir Alþjóðaskrifstofa háskólastigsins eftir umsóknum um styrki til skiptináms á milli Íslands og Noregs á sviði Norðurslóðafræða (Arctic Studies).

Styrkupphæð er 520 evrur uppihaldsstyrkur á mánuði og allt að 1.200 evrur í ferðastyrk. Lágmarksdvöl er einn mánuður og hámarkdvöl 12 mánuðir. Dvölin getur falist í hefðbundnu skiptinámi, rannsóknarnámi eða starfsnámi. Almennt gilda sömu reglur og um annað skiptinám, eins og Nordplus og Erasmus.

Nemendur í framhalds- og doktorsnámi hafa forgang og einnig nemendur sem sækja um til háskóla sem eru aðilar að háskólanetinu University of the Arctic.

APECS auglýsir eftir nýjum forstjóra (09.02.2012)
The Association of Polar Early Career Scientists (APECS) auglýsir eftri nýjum forstjóra með aðsetur í Tromsø í Noregi. Nánari upplýsingar um APECS má finna á vefsíðu þeirra, þar sem einnig er hægt að lesa skýrslur og annað útgefið efni.

Sjá nánar um stöðu forstjóra hér. Umsóknarfrestur er til 27. febrúar 2012.

ICASS VII: Viðtöl  (16.01.2012)
Skrifstofa IASSA sem hefur verið á Stofnun Vilhjálms Stefánssonar sl. þrjú ár hefur nú verið flutt til University of Northern British Columbia (UNBC) í Prince George í Kanada. Þar mun áttunda ICASS ráðstefnan verða haldin árið 2014.

Loftslag og lífríki (29.11.2011)
Málþing um áhrif loftslagsbreytinga á náttúrufar og lífríki verður haldið föstudaginn 2. desember 2011 kl. 13-16:30 á Grand Hóteli. Fundarstjóri er Magnús Jóhannesson ráðuneytisstjóri í umhverfsráðuneytinu.

Dagskrá málþingsins
13:00  Opnun málþings: Kristín Linda Árnadóttir, forstjóri Umhverfisstofnunar
13:10  Losun gróðurhúsalofttegunda, staða og horfur: Christoph Wöll, Umhverfsstofnun
13:30  Hnattrænar loftslagbreytingar og áhrif þeirra. Hvert stefnir?: Halldór Björnsson, Veðurstofu Íslands
13:50  Náttúrulegar sveifur og langtíma breytingar á sýrustigi sjávar við Ísland: Jón Ólafsson, Hafrannsóknastofnun og Háskóla Íslands
14:10  Endurheimt votlendis sem mótvægisaðgerð: Jón Guðmundsson, Landbúnaðarháskóla Íslands
14:30  Kaffi
14:45  Skógar- og loftslagsbreytingar: Arnór Snorrason, Brynhildur Bjarnadóttir, Björn Traustason og Þorbergur Hjalti Jónsson, Rannsóknastöð skógræktar, Mógilsá
15:05  Líffræðileg fjölbreytni: Hildur Vésteinsdóttir, Umhverfisstofnun
15:20  Fæðubreytingar í sjó og áhrif á sjófuglastofna við Ísland: Arnþór Garðarsson prof. emiritus
15:40  Þróun svartfuglsveiða – tölur úr veiðiskýrslum: Steinar Rafn Beck, Umhverfisstofnun
16:00  Innrásarvíkingar: Erling Ólafsson, Náttúrufræðistofnun Íslands
16:20  Samantekt fundarstjóra
16:30  Lok málþings

ICASS VII ráðstefnan á Akureyri (01.07.2011)
Sjöunda ráðstefna Alþjóðlegra norðurslóðasamtaka félagsvísindamanna (IASSA) fór fram í húsnæði Háskólans á Akureyri dagana 22.-26. júní 2011. Ráðstefnuna sóttu yfir 400 manns frá 30 löndum og tókst hún í alla staði mjög vel.

Fréttamaður frá National Geographic News var á ráðstefnunni og mun efni frá ráðstefnunni birtast þar. Nú þegar má sjá og heyra viðtal sem hann tók við Joan Nymand Larsen, forseta samtakanna, sem hafa haft aðsetur sitt á Akureyri sl. þrjú ár. Einnig er þar ræða Svandísar Svavarsdóttur, umhverfisráðherra, sem bauð gesti velkomna á opnunardegi ráðstefnunnar.

Fyrirlestur: Áhrif loftslagsbreytinga á heimskautagróðurfar
Hlýnun jarðar er hvað hröðust á norðurhveli jarðar. Í fyrirlestri sem Akureyrarsetur Náttúrufræðistofnunar Íslands býður uppá í Háskólanum á Akureyri verður fjallað um áhrif hlýnunarinnar á heimskautagróðurlendi og þær rannsóknaraðferðir sem notaðar eru. Erindið verður haldið fimmtudaginn 28. apríl kl. 12:10 í stofu M101 í Miðborg (nýbygging HA).

Martha Raynolds, gróður- og fjarkönnunarfræðingur við Háskólann í Alaska, Fairbanks, flytur erindi sitt Searching for the effects of climate change on tundra vegetation. Erindið verður flutt á ensku.

Útdráttur erindis á ensku: It is well-known that northern latitudes are warming faster than the Earth as a whole. This warming has been documented for several decades, but the effect on arctic vegetation has been difficult to document. Experimental results give us some indication of what types of changes to look for. However in natural conditions the complex interactions between the soils, permafrost, vegetation and atmosphere, as well as natural variability, make these changes hard to measure. Satellite remote sensing, repeat photography, tree-ring studies and permanent vegetation plots provide information on the varied response of vegetation to climate change in different parts of the Arctic.

Málstofa um sjófugla við Ísland
Umhverfisráðuneytið og Náttúrufræðistofnun Íslands efna til málstofu fimmtudaginn 31. mars 2011 um ástand og þróun helstu stofna sjófugla við landið, hvernig loftslags- og umhverfisbreytingar hugsanlega virka á stofnana og umhverfi þeirra og hvernig bregðast megi við slíkum breytingum.

Dagskrá:
13:00  Setning, Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra
13:10  Sjófuglastofnar við Ísland - inngangur. Arnþór Garðarsson prófessor Háskóla Íslands
13:40  Loftslagsbreytingar og hlýnun sjávar. Halldór Björnsson Veðurstofu Íslands.
14:00  Hvaða áhrif gæti hlýnun haft á lífríki sjávar við Ísland og á nálægum svæðum. Hjálmar Vilhjálmsson fiskifræðingur
14:20  Fæða stærstu stofna íslenskra sjófugla. Kristján Lilliendahl, Hafrannsóknastofnun
14:40  Stofnrannsóknir á lunda, hlýnun sjávar og sjálfbærni veiða. Erpur S. Hansen Náttúrustofu Suðurlands
15:00   Kaffi
15:20   Vetrarstöðvar íslenskra bjargfugla. Guðmundur A. Guðmundsson,  Náttúrufræðistofnun Íslands
15:40   Vöktun sjófugla og annarra mikilvægra fuglastofna. Kristinn H. Skarphéðinsson, Náttúrufræðistofnun Íslands
16:00   Mögulegar aðgerðir – umræða
17:00   Fundarslit

Ráðstefna: ICASS VII á Akureyri 22.- 26. júní 2011 - Skráning er hafin
Sjá upplýsingar um þessa alþjóðlegu ráðstefnu félagsvísindamanna á norðurslóðum hér.

Málþing: Fishing People of the North: Cultures, Economies, and Management Responding to Change
27^th  Lowell Wakefield Fisheries Symposium verður haldið í Anchorage, Alaska, 14.-17. september 2011.
Kallað er eftir útdráttum fyrir 4.apríl 2011. Sjá nánari upplýsingar um málþingið og skráningu hér.

Opinn fyrirlestur Robert W. Corell
Rannsóknamiðstöð Íslands, Rannís, og Alþjóðamálastofnun Háskóla Íslands standa fyrir opnum fyrirlestri með dr. Robert W. Corell, heimsþekktum vísindamanni sem hefur einkum rannsakað áhrif loftslagsbreytinga á norðurslóðum. Fyrirlestur Corell sem fjallar um hraðfara breytingar á norðurslóðum og þýðingu þeirra fyrir stjórnun á heimsvísu verður haldinn þriðjudaginn 15. febrúar nk. kl. 12:00-13:00 í stofu 201 í Odda, Háskóla Íslands. Allir velkomnir meðan húsrúm leyfir. Sjá auglýsingu um fyrirlesturinn.

Einnig er bent á að Robert Corell flytur annan fyrirlestur, Hraðfara breytingar á norðurslóðum og þýðing þeirra fyrir vísindi og stefnumótun, á félagsvísindatorgi Háskólans á Akureyri, mánudaginn 14. febrúar kl. 12:00-13:00 í stofu M102, Sólborg, sjá auglýsingu á www.unak.is.